Największy kraj na świecie

Jaki jest największy kraj na świecie - wiadomo: to nasza ojczyzna. Tego nauczano w szkołach radzieckich, a nawet po rozpadzie Związku Radzieckiego informacja ta nie straciła na znaczeniu. A teraz Federacja Rosyjska ma powierzchnię 17 125 187 kilometrów kwadratowych, pozostawiając Kanadę na drugim miejscu - 9984670 km²⁾. A ze wszystkich stanów, które kiedykolwiek istniały na tej planecie, największym było Imperium Brytyjskie. W czasach świetności jego powierzchnia wynosiła ponad 42 miliony kilometrów kwadratowych.

Treść artykułu

• Tak jak poprzednio
• XX wiek i początek XXI wieku

Tak jak poprzednio

Duże podmioty publiczne istniały w starożytnym świecie. Ale nawet najsilniejszy z nich w epoce, w której prędkość komunikacji między różnymi częściami stanu była determinowana odległością, jaką jeździec może pokonać w ciągu jednego dnia, nie mogła być stabilna i rozpadała się przez długi czas. Wyjątkiem były być może tylko imperia perskie i rzymskie: były to państwa o potężnym pionie władzy i surowym prawie. Ale były one również znacznie mniejsze niż imperia kolonialne współczesnych czasów..

W średniowieczu można zauważyć imperium mongolskie i kalifat arabski, jednoczące mniej lub więcej dużych terytoriów pod ich zwierzchnictwem. Ale to były efemeryczne formacje. Tendencje odśrodkowe bardzo szybko zawaliły te stany. Imperium mongolskie było tylko nominalnie podporządkowane wielkiemu chanowi, którego stawką było Karakorum. W rzeczywistości poszczególne wrzody imperium były niezależnymi państwami - takimi jak Złota Horda, która spowodowała wiele problemów naszym przodkom.

Wraz z erą wielkich odkryć geograficznych, które rozpoczęły się w 1492 r. Wraz z odkryciem Ameryki przez Kolumba, rozpoczął się nieokiełznany rozwój monarchii europejskich, pochłaniających nowo odkryte lub zdobyte ziemie w Ameryce, Afryce, Azji, a nawet na całym kontynencie - Australii. Niewystarczająca szybkość przemieszczania się między metropolią a koloniami została zrekompensowana z nadwyżką organizacyjną i wojskowo-techniczną wyższością imperialnych grup etnicznych nad podbitymi. Żywym potwierdzeniem jest stłumienie przez Brytyjczyków powstania sepojów w Indiach w latach 1857–1859. Brytyjczycy mieli armię nie większą niż 90 tysięcy ludzi, w tym nie więcej niż 12 tysięcy mieszkańców metropolii, i ogromny kraj z populacją około 250 milionów ludzi, a zatem z ogromnym zasobem mobilizacyjnym przeciwstawił się im.

Na tle europejskich imperiów kolonialnych imperium rosyjskie wyróżniało się zasadniczo odmiennym sposobem kontroli nad terytoriami i ich eksploatacją. Etnos tworzący imperium - Rosjanie (w tym czasie Białorusini i Ukraińcy pod nazwą Małej Rosjanie byli uważani za lokalne „odmiany” Rosjan) - zawsze stanowili większość w imperium. Petersburg (ówczesna stolica) nie dążył do niekontrolowanej eksploatacji przedmieść krajowych, zadowalając się kontrolowaniem lokalnych elit, a nawet wprowadzaniem kultury europejskiej do prowincji i rozwijaniem tam produkcji przemysłowej. Dlatego w Imperium Rosyjskim bunty przeciwko rządowi centralnemu nigdy nie osiągnęły takiego samego napięcia i rozlewu krwi jak w Indiach.

XX wiek i początek XXI wieku

Dwudziesty wiek to upadek starych imperiów. Po pierwszej wojnie światowej imperia osmańskie, niemieckie, austro-węgierskie i rosyjskie rozpadły się, jednak Związkowi Radzieckiemu udało się zgromadzić prawie wszystkie ziemie cesarskie. Po zakończeniu II wojny światowej europejskie metropolie nie mogły dłużej utrzymywać kolonii, których zasoby ludzkie przekroczyły dziesięciokrotnie. Największe imperium, jakie kiedykolwiek istniało na ziemi, Brytyjczycy, straciły prawie wszystkie swoje przejęcia, nawet te, w których Anglosasi stanowili większość ludności - Australię i Kanadę. A rok 1960 był „Rokiem Afryki” - 15 krajów tego kontynentu natychmiast uzyskało niepodległość, imperia brytyjskie i francuskie przestały istnieć.

W wyniku tych wszystkich zmian Związek Radziecki i jego następca, Rosja, stały się największymi państwami na świecie. Ta sytuacja już istnieje. Ale który kraj będzie największy na świecie za kilka dziesięcioleci, mało kto może powiedzieć. Najprawdopodobniej nie będzie formacji takich jak imperia brytyjskie czy rosyjskie. Nic dziwnego, że w ostatnim stuleciu pojawiła się koncepcja neokolonializmu, zgodnie z którą nie ma potrzeby prawnego podporządkowywania kolonii.

Dość wystarczająca zależność ekonomiczna. Jednocześnie budżet państwa nie ponosi obciążeń w postaci kosztów rozwoju terytoriów zależnych i podniesienia poziomu życia ludzi tam mieszkających. A zasoby naturalne i ludzkie własnych kolonii gospodarczych są eksploatowane przy minimalnych kosztach. Przynajmniej praktyka polityczna „wiodących potęg gospodarczych świata” w drugiej połowie ubiegłego wieku i na początku obecnego wieku potwierdza to.